วิธีเลือกรองเท้าวิ่ง

สำหรับคนที่ไม่เคยวิ่งแต่อยากจะเริ่มวิ่งอย่างสม่ำเสมอ การเลือกรองเท้าให้เหมาะสมเป็นเรื่องที่น่าปวดหัวเสียจริง ๆ ถ้าต้องการวิ่งเล่น ๆ จะใช้รองเท้าแตะ  ผ้าใบนันยาง หรือรองเท้าเล่นเทนนิสก็คงไม่มีปัญหาอะไร แต่นี่ถ้าอยากจะวิ่งเป็นจริงเป็นจังแล้ว การไปยืนอยุ่หน้าชั้นรองเท้าในห้างก็คงมีความรู้สึกไม่ต่างไปจากการได้เห็นข้อสอบแคลคูลัสตอนยังไม่ได้อ่านหนังสือเสียทีเดียว รองเท้าว่ิงที่มีขายอยู่เกลื่อนตลาดในปัจจุบันถูกออกแบบให้ใช้กับรูปแบบการวิ่งที่ถือว่าเป็นมาตรฐานในปัจจุบัน นั่นคือการวิ่งลงเท้าบริเวณกลางเท้าลงไปจนถึงส้นเท้า นั่นคือการออกแบบจะเน้นการรองรับบริเวณส้นเท้าเป็นหลัก ตามรูปแบบที่เรามักจะคุ้นตากันอยู่แล้ว โดยแต่ละยี่ห้อก็เข็นเทคโนโลยี และคำโฆษณามาโยนใส่กันด้วยระบบรองรับบริเวณนี้เป็นหลัก

แต่จริง ๆ แล้วการเลือกรองเท้านั้น ถ้าได้ผ่านขั้นตอนแรกไปแล้วก็ไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป อย่างไรก็ตามเมื่อเท้าคนเราแตกต่างกันแม้กระทั่งเท้าคนละข้างของคน ๆ เดียวกัน การจะเลือกหารองเท้ายี่ห้อและรุ่นที่คู่ใจได้นั้น อาจจะต้องใช้ระยะเวลาหลายปีเลยทีเดียว แต่คู่แรกก็ไม่ต้องคิดมากครับ พยายามให้ดีที่สุดแล้วเป็นอย่างไรก็ค่อยว่ากันใหม่ รองเท้าวิ่งมีอายุใช้งานที่จำกัด ไม่นานเกินรอเราก็ต้องหาซื้อใหม่แล้วครับ

อันดับแรกที่เราเลือกได้สำหรับการซื้อรองเท้าก็คือ รูปแบบของรองเท้าที่เหมาะสมกับรูปแบบของเท้าเราครับ เท้่าของคนเราแบ่งออกเป็นย่อย ๆ แบบง่าย ๆ ได้ 3 รูปแบบครับ คือ เท้าปกติ เท้าโก่ง หรือเท้าแบน คนที่มีเท้าปกติก็จะเป็นคนที่โชคดีกว่าคนอื่นครับ การเลือกรองเท้าก็ง่ายกว่าคนอื่น นั่นคืออยากใส่อะไรก็เชิญเถอะครับ จะตามแฟชั่น ตามกำลังเงิน หรืออยากจะเลือกของที่แพงที่สุดในห้างก็ไม่ว่ากัน อย่างไรก็ตามคำว่าเท้าปกตินั้นไม่ได้ปกติมากอย่างที่คิดนะครับ เพราะมีคนประมาณครึ่งหนึ่งเท่านั้น (55%) ที่จะมีรูปเท้าแบบปกติ นอกจากนี้คนที่มีเท้าโก่ง หรือเท้าแบนก็มีทางเลือกที่เหมาะสมจำกัดหน่อยแต่มีแน่ ๆ ครับ ไม่ต้องห่วง ธุรกิจรองเท้ามีขนาดเป็นหมื่นล้าน เขาทำเพื่อคุณไว้แน่ ๆ

สำหรับคนเท้าโก่ง (High Arch) จะมีแนวโน้มในการลงเท้าบิดออกไปด้านนอก (under pronator)  ซึ่งเกิดกับคนประมาณ 5% ทำให้รองเท้าที่ออกแบบเป็นพิเศษสำหรับคนกลุ่มนี้ไม่ค่อยจะมีสักเท่าไร บริษัทรองเท้ามักจะใช้รองเท้าที่ออกแบบสำหรับคนเท้าปกติให้รองรับการใช้งานของคนกลุ่มนี้ไปด้วยในตัว และแน่นอนว่าบริษัทรองเท้าส่วนใหญ่จะออกแบบรองเท้าแต่ละรุ่นให้รองรับการใช้งานเป็นช่วงกว้าง ๆ อยู่แล้ว จึงไม่ต้องนึกน้อยใจจะว่าจะไม่ได้มีอะไรที่ถูกออกแบบเป็นพิเศษเพื่อเราเอง

 สำหรับคนเท้าแบนซึ่งมีจำนวนถึง 45% นั้นก็มีแนวโน้มในการลงเท้าบิดเข้าด้านใน โดยอาจจะบิดเข้าไม่มากนัก (over pronator) หรือ บิดเข้าเป็นอย่างมาก (severe over pronator) แน่นอนว่าสำหรับคนที่เท้าบิดเข้าเป็นอย่างมากก็จะมีให้เลือกได้ไม่มากนักแต่ก็ยังมี ส่วนเท้าที่บิดเข้าไม่มากนักมีทางเลือกให้มากพอ ๆ กับคนเท้าปกติเลยทีเดียว

วิธีการตรวจด้วยตัวเองอย่างง่าย ๆ เรียกว่า wet test คือ เอาเท้าแช่น้ำขึ้นมาเช็ดหมาด ๆ แล้วเหยียบลงบนกระดาษที่แข็งแรงสักหน่อย กระดาษหนังสือพิมพ์ก็พอใช้ได้ครับ แล้วเทียบรอยเท้าเรากับรูปด้านบน ก็จะได้รูปแบบเท้าเราคร่าว ๆ ที่ผมว่าใช้งานได้ดีเลยทีเดียวครับ แต่ถ้าใครยังคิดว่ามันยังยุ่งยากจนเกินไปทนอีกนิดครับ บริษัทรองเท้าใหญ่มีระบบช่วยเราหารุ่นของรองเท้าที่เหมาะสมกับเท้าเราเอาไว้ช่วยเราอยู่แล้วครับ ที่ผมอยากจะแนะนำก็ Asics และ  Nike

ระบบเลือกรองเท้าของ Nike ใช้ง่ายกว่า อย่างไรก็ตามรองเท้าที่ระบบที่เป็นเหมือนกล่องดำ มันก็แปลก ๆ อยู่นิดหน่อย ในขณะที่ระบบของ Asics จะแสดงให้เห็นความสัมพันธ์ของรุ่นต่าง ๆ ได้ดีกว่า และเห็นภาพรวมชัดกว่า ผมแนะนำได้เพียงสองยี่ห้อนี้เพราะเคยใช้รองเท้าอยุ่แค่สองยี่ห้อเท่านั้นครับ เนื่องจากการเลือกรองเท้านั้นยังมีรายละเอียดเล็ก ๆ อื่น ๆ เช่นรูปร่างของเท้า ลักษณะของนิ้วเท้า เป็นต้น ที่จะทำให้ในรองเท้ารุ่นที่เหมาะสมกับเท้าเรานั้นอาจจะไม่หลายรุ่น แต่ละรุ่นมีความพอดีกับเท้าเราได้ไม่เหมือนกัน ในขั้นต้นก็คงต้องลองอย่างเดียวแล้วเลือกไปใช้ครับ ถ้าไม่ถูกใจมีเงินก็เปลี่ยนรุ่นใหม่ ถ้าไม่มีไม่ใช่เรื่องใหญ่มากรอจนอยากเปลี่ยนแล้วค่อยเปลี่ยนก็ได้ สุดท้ายเมื่อเจอที่ถูกใจก็ใช้มันรุ่นเดียวนั่นแหละครับ เขาจะออกปีใหม่ ๆ มาทุกปีเป็นระยะเวลานานกว่าจะเลิกไปแล้วเราก็ต้องเลือกรุ่นกันใหม่

สุดท้ายเวลาจะไปเลือกซื้อก็ใช้วิธีแบบนี้ครับ ค้นคว้าในเวป เช่น สองเวปที่ผมให้มา จดชื่อรุ่นที่เหมาะกับรูปแบบเท้าของเราไว้ เช่น Nike มีสี่รุ่น ก็จดไว้ให้หมด Asics มีอีกสี่รุ่นก็จดไว้ให้หมดเช่นกัน อย่าดูถูกนะครับ ร้านรองเท้าเมืองไทย stock ของไว้น้อยมาก โอกาสจะหารุ่นและขนาดเท้าเราได้มีไม่มากนัก ครับ เมื่อเข้าร้านก็ขอลองมันทุกรุ่นเลยครับ ขอให้มั่นใจว่าเรารู้ขนาดเท้านะครับ รองเท้าที่ฟิตดี ๆ มันจะพอดีเป๊ะครับ หัวไม่รัด มีพื้นที่เหลือที่ปลายนิ้วเท้าเล็กน้อยแทบจะหยิบได้ไม่เกินครึ่งหัวแม่โป้งมือ แนะนำให้ลองรองเท้าช่วงเย็น ๆ ที่เท้าจะขยายที่สุดของวัน เมื่อได้ลองทุกรุ่นในขนาดเท้าของเราแล้ว มันจะเหลือไม่กี่รุ่นครับ ที่จะฟิตกับเท้าเรามากกว่ารุ่นอื่น ๆ เท่านี้เราก็เลือกกันตามแฟชั่น หรือกำลังเงินจากตัวเลือกที่เหลือได้แล้วครับ